Is arbeidsmediation verplicht?

Bij mediation gaat het om het gezamenlijk oplossen van een conflict met behulp van een bemiddelaar (mediator). Het is de rol van de mediator om partijen weer met elkaar te laten praten. Het eerste wat verdwijnt bij een conflict is goede communicatie. Zonder goede communicatie is de kans erg groot dat een misverstand of meningsverschil uitmondt in een groot conflict waardoor partijen uiteindelijk kunnen eindigen bij de rechter.

Mediation is niet verplicht gesteld in de wet. Toch verwijzen veel bedrijfsartsen naar een mediator bij een (dreigend) arbeidsconflict. Ook kunnen rechters partijen alsnog terugverwijzen als zij van mening zijn dat mediation kan werken en nog niet is geprobeerd.

Waarom verwijzen rechters en bedrijfsartsen door naar mediation?

Mensen moeten zelf hun ruzie kunnen oplossen. Dit lukt mensen niet meer wanneer een conflict te ver is geëscaleerd. (verdere) Escalatie kan voorkomen worden door tijdig een mediator in te schakelen.

Wanneer een bedrijfsarts een zieke werknemer spreekt waarbij de ziekte (gedeeltelijk) het gevolg is van een conflict op de werkvloer, dient dat conflict opgelost te worden in het kader van herstel. Een conflict oplossen kan vaak opgelost worden door met elkaar in gesprek te gaan. Een bedrijfsarts of arbo arts is verder ook verplicht om de STECR werkwijze bij arbeidsconflicten te volgen, deze werkwijze geeft als interventie mogelijkheid bij (mogelijke) conflicten mediation aan.

Een rechter kan geen conflict oplossen, de rechter hakt alleen knopen door op basis van de wetgeving. Indien een rechter van mening is dat een zaak zich leent voor mediation, kan hij de zaak aanhouden en partijen eerst doorverwijzen naar de mediator.

Mediation bij ziekte

Vaak krijgen werkgever en werknemer een conflict wanneer de werknemer (langdurig) ziek is. Oorzaken hiervan kunnen zijn: geen communicatie, slechte communicatie, communicatie via derden zoals de verzuimbegeleider, miscommunicatie, verwijten, onduidelijkheid, problemen met re-integratie, meningsverschillen. Ook aannames over elkaar zijn vaak aanleidingen voor arbeidsconflicten.

Door met elkaar in gesprek te gaan kunnen werkgever en werknemer elkaar weer begrijpen, waardoor bekeken kan worden hoe het conflict opgelost kan worden. Natuurlijk kan de eerste stap om weer met elkaar om de tafel te gaan zitten moeilijk zijn. Maar het is vaak wel de beste en snelste oplossing.

En mocht mediation echt niet helpen? Dan heeft u het tenminste geprobeerd en staat de weg naar eventueel de rechtbank nog open. Uit de praktijk blijkt echter dat zowel werknemer als werkgever niet naar de rechtbank willen, en tot een oplossing willen komen. De oplossing wordt in meer dan 70% van de gevallen gevonden in mediation.

Wanneer de arbo arts mediation adviseert, zijn partijen eigenlijk gehouden dit advies op te volgen. Wordt het advies niet opgevolgd, kan dit gevolgen hebben voor het re-integratie proces waardoor zelfs sancties kunnen worden opgelegd voor degene die weigert.

In onze rechtspraak is mediation verder nog niet verplicht gesteld. In het verleden is dit wel onder de aandacht geweest in de politiek. Wel zien we dat rechters kunnen terugverwijzen naar mediators, om terugverwijzing te voorkomen wordt geadviseerd om mediation te starten alvorens een procedure gestart wordt.

Ons advies

Onze ervaring is dat mediation goed werkt bij conflicten. In plaats van een langslepende discussie, onzekerheid en slechte re-integratie of lange juridische procedure, worden conflicten bij mediaton middels een paar bijeenkomsten opgelost (vaak 2 à 3 gezamenlijke gesprekken). Wij adviseren daarom altijd om eerst met elkaar in gesprek te gaan met behulp van een mediator.

Vragen over arbeidsmediation? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Of lees meer over mediation binnen het mediation thema.

Bron: Blog mw. mr. S.H.A. de Kleijne