Zoon bedrijfseigenaar tekent overeenkomst zonder volmacht: schade vergoeden

De zoon van de eigenaar van een klusbedrijf sluit een overeenkomst met een bedrijf, terwijl zijn vader van niks weet. Is deze overeenkomst geldig tot stand gekomen en zo ja, wie moet de facturen betalen?

Een bedrijf dat zich onder meer toelegt op het inrichten en beheren van onderdelen van infrastructurele werken sluit een overeenkomst met de zoon van de eigenaar van een klusbedrijf. Het betreft een adoptieovereenkomst voor een middeneiland van een rotonde. De partijen spreken af dat de reclameborden voor de rotonde worden besteld bij het bedrijf dat de rotonde beheert en dat er ieder jaar vooraf een adoptiefee van € 2.500 aan dat bedrijf wordt betaald.

Nakoming

Ruim een jaar later wordt het klusbedrijf opgeheven. Het heeft dan nog geen facturen betaald, terwijl er wel borden op de rotonde zijn geplaatst. Het bedrijf dat de rotonde beheert stapt daarom naar de kantonrechter van de rechtbank Rotterdam en eist de nakoming van de overeenkomst. Het wil dat de eigenaar van het klusbedrijf of zijn zoon met wie de onderhandelingen plaatsvonden de adoptiefees betaalt. De eigenaar van het klusbedrijf zegt echter nooit iemand te hebben gemachtigd om deze overeenkomst aan te gaan. Van een geldige overeenkomst is dan ook geen sprake. De zoon zegt nooit werk voor het bedrijf te hebben verricht. Omdat hij geen eigenaar van het klusbedrijf is, kan hij ook geen beslissingen nemen. 

Niet vertegenwoordigingsbevoegd

Is de eigenaar van het inmiddels opgeheven klusbedrijf aansprakelijk voor de gefactureerde kosten? Daarvoor moet de kantonrechter beoordelen of tussen partijen een adoptieovereenkomst tot stand is gekomen. Van belang is dan of de zoon vertegenwoordigingsbevoegd was om rechtshandelingen in naam van de bedrijfseigenaar te verrichten, of dat hier sprake was van een aan hem toe te rekenen schijn van bevoegde vertegenwoordiging. Uit de voormalige inschrijving van het bedrijf in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel blijkt dat de zoon niet vertegenwoordigingsbevoegd was om de eigenaar van het klusbedrijf te binden aan een overeenkomst. Deze inschrijving was ook voor het bedrijf dat de rotonde beheert zichtbaar. 

Derdenbescherming

Mocht de onderneming die de rotonde beheert erop vertrouwen dat er een volmacht was verleend, oftewel: kan ze zich beroepen op derdenbescherming? Daarvoor is vereist dat de zoon namens de bedrijfseigenaar handelde en dat het bedrijf dat de rotonde beheert door een verklaring of gedraging van die eigenaar, of op grond van feiten en omstandigheden die voor diens risico komen, redelijkerwijs mocht aannemen dat de zoon bevoegd was om zijn vader te vertegenwoordigen. Hiervan is volgens de kantonrechter geen sprake. Stellingen hierover heeft het bedrijf dat de rotonde beheert niet onderbouwd. Nu niet is gebleken dat er een adoptieovereenkomst met de eigenaar van het klusbedrijf tot stand is gekomen, wordt de eis van het bedrijf dat de rotonde beheert dan ook afgewezen. 

Schade vergoeden

Kan de zoon wel worden aangesproken op het vergoeden van de schade die is geleden? In de wet staat dat degene die namens een andere (rechts)persoon een overeenkomst sluit met een derde jegens die derde moet instaan voor het bestaan en de omvang van zijn volmacht, tenzij deze derde wist of had moeten weten dat er geen toereikende volmacht was of de inhoud van de volmacht volledig aan hem is medegedeeld. Dit ‘instaan’ betekent dat, als er geen volmacht blijkt te zijn, de pseudo-gemachtigde de schade moet vergoeden die daardoor is ontstaan. Die derde heeft dan recht op vergoeding van het zogeheten ‘positief contractsbelang’: hij moet financieel in de toestand worden gebracht waarin hij zou hebben verkeerd als de pseudo-gevolmachtigde wel vertegenwoordigingsbevoegd was geweest.

Aansprakelijk

In dit geval mocht het bedrijf dat de rotonde beheert er gerechtvaardigd op vertrouwen dat de zoon als gevolmachtigde optrad, zo oordeelt de kantonrechter. In een mail met gegevens over het bedrijf van zijn vader schreef hij immers in de ‘wij-schrijfvorm’ en de adoptieovereenkomst ondertekende hij ‘namens’ de eigenaar van het klusbedrijf. De zoon is daarom aansprakelijk en hij moet de adoptiefees betalen. Ook de proces-, dagvaardings- en advocaatkosten en de buitengerechtelijke incassokosten komen voor zijn rekening.

ECLI:NL:RBROT:2023:2801