Werkgever moet bewijzen dat ziekte werknemer niet door werk komt

Moet een zieke werknemer bewijzen dat hij arbeidsongeschikt is geworden door het werk, of moet de werkgever bewijzen dat hij zijn zorgplicht is nagekomen? Hiervoor geldt de arbeidsrechtelijke omkeringsregel.

Enkele jaren nadat een constructieschilder in dienst is getreden, raakt hij volledig arbeidsongeschikt. Hij zegt jarenlang te zijn blootgesteld aan oplosmiddelen en lijdt nu aan de beroepsziekte OPS/CTE, ook wel schildersziekte genoemd. De man eist een voorschot (75.000 euro) op de door hem verwachte schade (400.000 euro) en 6.600 euro voor kosten van medische advisering. De werkgever, zo beweert de schilder, is zijn zorgplicht niet nagekomen, onder andere door de aard, mate en duur van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen niet te inventariseren. Meters die de maximaal aanvaarde concentratie registreerden hingen op de verkeerde plek, waardoor de werkelijke blootstelling niet kon worden vastgesteld. Ook kreeg hij geen juiste instructies en ontbraken persoonlijke beschermingsmiddelen. Pauzes werden gehouden in ruimtes waarin ook geopende verfpotten en bussen met thinner waren opgeslagen. Dit alles is in strijd met de Arboregels.

Gezond werken

Volgens de werkgever had de man al klachten voordat hij dienst trad. Verder heeft de schilder bij indiensttreding een veiligheidshandboek en een instructieboek ontvangen en waren er bijeenkomsten over veilig en gezond werken. Bovendien kreeg hij wel degelijk beschermingsmiddelen. Er waren ook ventilatoren en afzuiginstallaties, hoewel er vooral in de buitenlucht werd gewerkt. De man heeft bovendien nooit geklaagd over de werkomstandigheden. Tot slot: het medisch causaal verband tussen de klachten en de mate van blootstelling ontbreekt, nu de man teveel alcohol drinkt. 

Omkeringsregel

In principe moet de schilder bewijzen dat zijn ziekte door het werk komt. Maar in 2013 heeft de Hoge Raad de ‘arbeidsrechtelijke omkeringsregel’ geïntroduceerd. Als een werknemer vermoedt dat gezondheidsschade is ontstaan door het werk, moet de werkgever aantonen dat dit níet zo is. De werkgever moet bewijzen dat de aard, de mate en de duur van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen zeer beperkt was, of dat hij de op zijn rustende zorgplicht heeft nageleefd.

Bewijsopdracht

Als de werkgever daarin slaagt, is het aan de schilder om te bewijzen dat er een causaal verband bestaat tussen de klachten en de blootstelling. Toont de werkgever overtuigend aan dat de zorgplicht niet is geschonden, dan is hij ook niet aansprakelijk. Een beslissing over een eventuele schadevergoeding wordt pas genomen nadat de werkgever de bewijslevering heeft afgerond.

ECLI:NL:RBROT:2022:3220