Voor informatie over beleggingsverzekeringen gelden aanvullende verplichtingen

Verzekeraars die ‘woekerpolissen’ aanboden, voldeden wat de informatieplichten betreft aan een Europese richtlijn. Toch hebben ze daarmee onvoldoende informatie aan beleggers verstrekt.

Tussen 1992 en 2008 hebben verzekeraars miljoenen beleggingsverzekeringen met particulieren afgesloten. Later werden dat ‘woekerpolissen’ genoemd: de kosten voor particulieren waren hoog en de opbrengsten vaak negatief. Hierover worden nog steeds veel procedures gevoerd. Zo procedeerde de Vereniging Woekerpolis bij het gerechtshof Den Haag tegen Nationale-Nederlanden over FVB-verzekering (Flexibel Verzekerd Beleggen). Daarbij kwam de vraag aan de orde welke informatie de verzekeraar moet geven aan de particuliere belegger, zodat deze een correcte afweging kan maken over het risico dat hij loopt. Het hof stelde daarover prejudiciële vragen aan de Hoge Raad, die deze nu heeft beantwoord.

Informatieplichten

Een verzekeraar die dergelijke polissen op de markt brengt, moet voldoen aan de informatieverplichtingen in de zogeheten Derde Levensrichtlijn en in de nationale uitwerkingen daarvan. De vraag was: heeft deze verzekeraar daarmee ook voldaan aan zijn (privaatrechtelijke) verplichtingen, die voortvloeien uit allerlei (open) normen? Daarbij kan worden gedacht aan de wilsovereenstemming, onredelijk bezwarende bedingen, de transparantie-eis, de aanvullende en beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid en de zorgplicht van de verzekeraar jegens de verzekeringnemer. Het antwoord van de Hoge Raad luidt: nee, als de verzekeraar alleen heeft voldaan aan de informatieplichten uit die Europese Levensrichtlijn, is daarmee nog niet voldaan aan al die andere eisen.

Voorspelbaarheid

Er gelden voor verzekeraars dan ook aanvullende informatieverplichtingen. Zo moet de informatie waarop particuliere beleggers recht hebben ‘duidelijk en nauwkeurig’ zijn. Dat is noodzakelijk voor een goed begrip van de wezenlijke bestanddelen van de beleggingsverzekering. De informatieverplichting moet ook voldoende rechtszekerheid waarborgen, onder meer doordat de verzekeraar in staat wordt gesteld met een voldoende mate van voorspelbaarheid vast te stellen welke aanvullende informatie hij dient te verstrekken en welke de verzekeringnemer kan verwachten. Wordt deze verplichting door de verzekeraar niet nageleefd, dan kan de verzekeringnemer bij de rechter aanspraak maken op rechtsbescherming.

ECLI:NL:HR:2022:166