Overeenkomst komt pas tot stand als identiteit consument bekend is

Als een bestelling wordt geplaatst met alleen een e-mailadres als ‘afzender’, is dan een overeenkomst tot stand gekomen? De kantonrechter vindt van niet. Het bedrijf – in dit geval het Kadaster – moet meer moeite doen om de identiteit van de consument vast te stellen.

Op een dag krijgt het Kadaster een bestelling van een consument, te weten het uitvoeren van een erfdienstbaarheidsonderzoek. Het Kadaster levert die dienst en stuurt een factuur van € 321. De consument weigert deze te betalen. Het Kadaster stapt naar de kantonrechter van de rechtbank Noord-Holland. De consument zegt van niets te weten. Hij heeft helemaal geen bestelling geplaatst. Volgens hem is de e-mail waarmee volgens het Kadaster de bestelling is geplaatst niet van hem afkomstig en niet door hem verstuurd.

Elektronisch bestelformulier

Volgens de kantonrechter heeft de consument daar een punt. Er kan niet worden vastgesteld dat een overeenkomst tussen het Kadaster en deze consument tot stand is gekomen. Het Kadaster kan wel beweren dat de consument via de website van het Kadaster een bestelling heeft gedaan, maar de enige grond is dat bij de gegevens die op het elektronische bestelformulier zijn ingevuld het e-mailadres van deze consument is vermeld. De man heeft terecht gesteld dat de enkele vermelding van zijn e-mailadres op een website of elektronisch bestelformulier onvoldoende is om aan te nemen dat hij degene is geweest die de bestelling heeft geplaatst en de overeenkomst is aangegaan. Iedere willekeurige derde kan immers het e-mailadres van iemand vermelden of opgeven.

Identiteit vaststellen

Van het Kadaster mag als professioneel en bedrijfsmatig handelend dienstverlener ook worden verwacht dat zij zorgdraagt voor een deugdelijke vaststelling van de identiteit van degene die een bestelling op de website plaatst, zeker waar het gaat om consumenten. Het Kadaster kan dat ook gemakkelijk doen, bijvoorbeeld door gebruik te maken van verificatie met DigiD, een digitale handtekening of een (voorafgaande) betaling via iDEAL. Dat het Kadaster dit heeft nagelaten, komt voor haar rekening en risico.

Geen gerechtvaardigd vertrouwen

Buiten dit bestelformulier zijn er geen documenten of gegevens waaruit volgt dat deze consument contractspartij is. Dat hij niet (direct) heeft gereageerd op de e-mail waarin de bestelling wordt bevestigd en op de toezending van de gegevens van het erfdienstbaarheidsonderzoek, betekent nog niet dat de consument de overeenkomst is aangegaan. Wel heeft hij twee keer per mail laten weten dat hij niet wist ‘waarvoor de factuur is’. Zo heeft de consument de bestelling ook niet (stilzwijgend) aanvaard of erkend. Er kan ook geen sprake zijn van een gerechtvaardigd vertrouwen bij het Kadaster dat de consument de overeenkomst is aangegaan. Nu er geen overeenkomst tot stand is gekomen, hoeft de consument niets te betalen.

ECLI:NL:RBNHO:2023:1385