Kun je met een aandeelhoudersovereenkomst afwijken van wat in de statuten is vastgelegd over de aanbiedingsregeling?

Wil een aandeelhouder zijn aandelen verkopen? Dan dient hij zijn aandeel in principe eerst aan te bieden aan de andere aandeelhouders. Dit hoeft niet zo te zijn als het in de statuten anders is geregeld. Daarnaast kan met een aandeelhoudersovereenkomst afgeweken worden van wat er al in de statuten over de aanbiedingsregeling is vastgelegd. De vraag is echter wat je het beste kunt doen.

Statuten versus de aandeelhoudersovereenkomst

De wet bepaalt dat van het vennootschapsrecht niet kan worden afgeweken, tenzij de wet anders bepaalt. Daarom worden in principe afspraken tussen aandeelhouders vastgelegd in statuten. Deze statuten leg je vast bij de notaris.

In een aandeelhoudersovereenkomst worden onderlinge verhoudingen tussen aandeelhouders vastgelegd. In zo’n overeenkomst staat de contractvrijheid voorop: in principe kunnen partijen alles afspreken wat zij wensen en onderling hebben afgestemd. Het is alleen wel belangrijk dat rekening wordt gehouden met de verplichtingen uit de wet en dat de statuten niet vergeten worden. Een aandeelhoudersovereenkomst kan onderhands worden vastgelegd. Dit houdt in dat je geen notaris nodig hebt voor de geldigheid van de overeenkomst. Ondertekening van de aandeelhouders is voldoende.

De keuze tussen opname in de statuten of in een aandeelhoudersovereenkomst zal afhankelijk zijn van de rechtsgevolgen die hieraan zijn verbonden. Statuten hebben namelijk vennootschapsrechtelijke gevolgen. Dit betekent dat besluiten die in strijd met de statuten zijn genomen, nietig zijn (en dus in de ogen van het recht nooit hebben bestaan). Dit heeft een aandeelhoudersovereenkomst niet, waardoor een handeling in strijd met een bepaling uit de overeenkomst in eerste instantie geldig is.

De aanbiedingsregeling

Een aanbiedingsregeling geldt, tenzij de statuten anders bepalen. Als partijen willen afwijken van de aanbiedingsregeling in de statuten, kunnen zij dit doen door iets anders af te spreken in een aandeelhoudersovereenkomst. Een aandeelhoudersovereenkomst die strijdig is met de statuten kan voorrang hebben. In ieder geval kan deze overeenkomst de aandeelhouders verplichten om hun statutaire bevoegdheden zo uit te oefenen dat effect aan de overeenkomst wordt gegeven. Uiteindelijk is wat de aandeelhouders voor ogen hadden van belang.

Waar moet je rekening mee houden?

De wetgever heeft gewezen op het feit dat je rekening moet houden met de rechtsgevolgen. Daarnaast is het belangrijk en verstandig om in het geval je af wilt wijken van (dwingendrechtelijke) bepalingen uit de statuten, zoals de verkoop van aandelen, dat nadrukkelijk in de aandeelhoudersovereenkomst wordt opgenomen dat de bepaling uit die overeenkomst voorgaat op de bepaling uit de statuten.

Conclusie

Uiteindelijk is de keuze of je de (wijziging van) de aanbiedingsregeling in een aandeelhoudersovereenkomst vastlegt afhankelijk van jouw situatie. Wil je 100% zekerheid hebben dat sprake is van vennootschapsrechtelijke gevolgen? Dan is de beste optie zelfs het aanpassen van de bepaling in de statuten. Hier heb je echter een notaris voor nodig en daar zitten uiteraard kosten aan verbonden.

Mocht je een aandeelhoudersovereenkomst willen opstellen, dan is het verstandig om dit door juristen te laten doen.

Kunnen wij jou advies geven over de vraag of je het beste de statuten kunt wijzigen of een aandeelhoudersovereenkomst kunt sluiten? Of kunnen we je helpen met het opstellen van de aandeelhoudersovereenkomst? Neem dan vooral contact met ons op.

Auteur: Amber Schut