Kan een werkgever zijn werknemer verplichten tot vaccineren?

Het antwoord op de vraag of een werkgever een werknemer kan verplichten zich te laten vaccineren tegen corona is in het kort: nee. Het laten vaccineren tegen corona is geen plicht; dit is vrijwillig. Vervolgvragen zijn dan: Hoe zit dit en wat komt daar nog verder bij kijken? 

Gevolgen werkgever

Wanneer een werknemer zich niet laat vaccineren, dan kan dit gevolgen hebben voor de werkgever. Zo zou een werknemer die voor de uitvoering van zijn werkzaamheden naar het buitenland dient te reizen, zijn werkzaamheden mogelijk niet kunnen uitvoeren als hij geen ‘Covid-reispas’ heeft. Om een dergelijke pas te krijgen dient hij zich immers te laten vaccineren (of te testen). Daarnaast dient een werkgever onder andere op grond van de Arbeidsomstandighedenwet ervoor te zorgen dat de veiligheid en gezondheid van de werknemer (en van derden) op de werkplek zo goed mogelijk wordt beschermd. Een werkgever kan meer veiligheid garanderen als iedereen is gevaccineerd. 

Geen vaccinatieplicht

In het geval een werkgever zijn werknemer zou verplichten zich te laten vaccineren, dan wordt de werknemer beperkt in de uitoefening van verschillende grondrechten. Zo bepaalt onze Grondwet onder andere dat elke Nederlander het recht heeft om zelf te bepalen wat er met zijn of haar lichaam gebeurt (eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer en lichamelijke integriteit). Aangezien er in Nederland geen vaccinatieplicht bestaat, heeft iedere werknemer het recht de keuze te maken om zich niet te laten vaccineren.

Een werkgever kan daardoor een werknemer niet verplichten om zich te laten vaccineren. Hierover is recent een uitspraak gedaan in Curaçao, waar een werkgever een werknemer op staande voet had ontslagen toen die zich niet wilde laten vaccineren. Het ontslag op staande voet hield geen stand. Werkgever beriep zich o.a. op zorgdragen voor een veilige werksituatie voor de overige werknemers, maar de grondrechten van de betreffende werknemer woog zwaarder dan de zorgplicht van werkgever. In de casus werd de arbeidsovereenkomst wel ontbonden omdat het tussen werkgever en werknemer zodanig was geëscaleerd, dat voortzetting niet meer mogelijk was. Uit de casus blijkt dat zolang er geen wettelijke vaccinatieplicht geldt, er ook geen plicht geldt. We gaan er vanuit dat een Nederlandse rechter hetzelfde zal oordelen. 

Zorgplicht werkgever

Van de werkgever wordt verwacht dat hij zorgdraagt voor een veilige werkomgeving op basis van het treffen van overige maatregelen, welke we allemaal kennen zoals: ventileren, 1,5 m afstand bewaren, hygiëne maatregelen, dragen van mondkapjes, thuis werken of in kleinere groepen. 

Vastlegging wie zich laat vaccineren verboden 

Deelt een werknemer mee dat hij zich heeft laten vaccineren? Of vraagt een medewerker om verlof omdat hij zich wil gaan laten vaccineren? Een werkgever mag niet vastleggen en verwerken dat een werknemer zich al dan niet heeft laten vaccineren. Deze regel geldt zelfs wanneer de werknemer dit vrijwillig bekend maakt. Het verwerken van dergelijke gegevens zou namelijk in strijd zijn met de privacywet (Meer hierover weten? Houd onze LinkedIn of onze website dan vooral in de gaten. Binnenkort zal hier namelijk een blog over verschijnen). 

Heb jij vragen over bovenstaande? We vernemen graag van je. 

NB: het is van belang om bij omstandigheden zoals bovenstaand een jurist te benaderen. Dit onderwerp is onderhevig aan huidige en toekomstige jurisprudentie en wetgeving en kan daardoor wijzigen. Je kan derhalve geen aanspraak maken op bovenstaande en hier géén advies uit afleiden. 

Auteur: Amber Schut