Kamervragen fouten in belastingstelsel

De staatssecretaris van Financiën heeft Kamervragen beantwoord die zijn gesteld naar aanleiding van een publicatie over fouten in het belastingstelsel. De staatssecretaris erkent dat er knelpunten zitten in het huidige stelsel als een gevolg van afwegingen die moeten worden gemaakt tussen verschillende doelstellingen van het belastingstelsel. Hij verwijst naar het rapport “Bouwstenen voor een beter belastingstelsel” waarin verschillende knelpunten worden aangegeven, met beleidsopties om deze weg te nemen.

Door de samenloop tussen inkomstenbelasting enerzijds en toeslagen en kindgebonden budget anderzijds kunnen mensen geconfronteerd worden met een onevenredig hoge marginale druk. Meer werken of meer verdienen is daardoor netto nauwelijks lonend. De staatssecretaris erkent dat er geen gemakkelijke manieren zijn om de marginale druk te verlagen. Elke variant gaat of gepaard met een ongewenste budgettaire derving voor het Rijk of met negatieve inkomenseffecten voor lagere inkomens.

De arbeidskorting is een heffingskorting die is bedoeld om het verrichten van betaalde arbeid aantrekkelijker te maken. De arbeidskorting wordt berekend over het inkomen uit tegenwoordige arbeid en is niet van toepassing op loon uit vroegere arbeid, zoals pensioen. Als voorbeeld geeft de staatssecretaris de eindafrekening van iemand die uit dienst treedt. De uitbetaling van niet opgenomen vakantiedagen vormt loon uit tegenwoordige arbeid. De eventuele transitievergoeding vormt loon uit vroegere arbeid omdat deze verband houdt met arbeid die in het verleden is verricht.

De inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekering bestaat uit een mix van een werkgeversheffing en een bijdrage van de verzekeringsplichtige. De werkgever betaalt de bijdrage over het loon van de werknemers die op dat moment bij hem in dienstbetrekking zijn. Over het inkomen dat niet uit tegenwoordige dienstbetrekking wordt ontvangen, zoals alimentatie, pensioen, winst uit onderneming, is de verzekeringsplichtige zelf de bijdrage verschuldigd. Met individuele aftrekposten zoals giften, hypotheekrente en alimentatie wordt geen rekening gehouden bij de werkgeversheffing. Dat heeft tot gevolg dat met betaalde alimentatie geen rekening wordt gehouden, maar met de ontvangen alimentatie wel.

De IACK is bedoeld voor ouders die arbeid en zorg voor jonge kinderen combineren. Als voorwaarde voor toepassing van de IACK geldt dat het kind ten minste zes maanden van het kalenderjaar op hetzelfde woonadres als de ouder moet staan ingeschreven in de basisregistratie personen. Het kind moet bij aanvang van het kalenderjaar jonger zijn dan 12 jaar. Het hanteren van een periode van ten minste zes maanden en de leeftijdsgrens brengt mee dat sommige belastingplichtigen (net) niet aan deze eisen voldoen. De staatssecretaris vindt dat voor de betrokkenen vervelend, maar op zichzelf niet onterecht.

Voor het recht op inkomensondersteuning in de vorm van toeslagen telt ondernemings- of aanmerkelijkbelangvermogen niet mee. De reden hiervoor is dat deze vermogens in de doelgroep beperkt voorkomen. De vermogensgrenzen die zijn bepaald voor de huurtoeslag, de zorgtoeslag en het kindgebonden budget zijn gerelateerd aan vermogen in box 3. Wie zijn spaargeld niet in box 3 maar via een “spaargeld-bv” in box 2 onderbrengt, kan zodoende recht op toeslagen hebben. Overigens telt het inkomen uit box 2 wel mee voor het bepalen van de hoogte van het recht op toeslagen. Het is de staatssecretaris niet bekend hoeveel burgers een “spaargeld-bv” hebben opgericht om in aanmerking te kunnen komen voor toeslagen.