Fatale termijn bepaalt wanneer er moet worden betaald

Mag een opdrachtgever stoppen met betalen als werkzaamheden niet volledig worden uitgevoerd? Mag een opdrachtnemer stoppen met werken als niet alles wordt betaald? De rechtbank Noord-Holland kwam recent voor die vraag te staan bij de verbouwing van een huis.

Een vrouw vraagt een aannemer om verbouwingswerkzaamheden aan haar huis te realiseren. Zij komen een aanneemsom overeen van 145.000 euro. Tijdens de uitvoering van het werk krijgt de aannemer aanvullende opdrachten van de vrouw. Daarvoor brengt hij aparte offertes uit. Als de vrouw de bedragen te hoog vindt, voert de aannemer slechts enkele onderdelen van de opdrachten uit. Langzaam ontstaat er gedoe, waarvan beide partijen elkaar de schuld geven. De vrouw betaalt niet meer omdat volgens haar werkzaamheden niet of niet goed worden uitgevoerd en de aannemer werkt niet verder omdat er niet genoeg wordt betaald. Hij stapt uiteindelijk naar de rechtbank Noord-Holland, waar hij de betaling eist van het openstaande bedrag (173.859 euro). De vrouw wil juist dat de aanneemsom wordt teruggebracht naar 98.852 euro: de aannemer moet haar terugbetalen omdat sommige werkzaamheden niet zijn uitgevoerd (wel betaald) en omdat bedragen dubbel in rekening zijn gebracht. Ook vindt zij dat de aannemer niet tijdig heeft opgeleverd en de werkzaamheden niet naar behoren heeft afgemaakt.

Fatale termijn

De rechtbank oordeelt dat de vrouw haar betalingen niet had mogen opschorten. Tussen partijen is, anders dan de vrouw stelt, geen ‘fatale termijn’ overeengekomen. Een fatale termijn moet van tevoren duidelijk tussen partijen worden afgesproken en voldoende bepaald zijn, wil zij kunnen leiden tot een ingebrekestelling. De vrouw had wel gezegd dat zij vanaf een bepaalde datum haar intrek in het pand wilde nemen en ze had aan de aannemer gevraagd om dan klaar te zijn, maar daarmee is nog geen fatale termijn overeengekomen. Een fatale termijn kan immers niet met een eenzijdige mededeling in het leven worden geroepen. De aannemer heeft bovendien meteen aangegeven dat die termijn niet haalbaar was. Kortom, de aannemer was niet in verzuim.

Opschorten

Verkeerde de vrouw wel in verzuim en mocht de aannemer daarom de werkzaamheden opschorten? Dat de vrouw vragen had over enkele tussenfacturen, betekent niet dat ze de betaling daarvan mocht opschorten. Opschorten mocht ook niet nu de aannemer geen betalingsherinneringen stuurde: toen de betaaltermijnen waren verlopen (na 30 dagen, zo stond op de facturen) verkeerde de vrouw in verzuim. Daardoor was de aannemer gerechtigd zijn werkzaamheden op te schorten.

ECLI:NL:RBNHO:2022:3608