Consument niet gebonden aan oneerlijke algemene voorwaarden

Door een organisatie gehanteerde algemene voorwaarden moeten eerlijk zijn. Is dat niet zo, dan is een consument er niet aan gebonden. Zoals deze patiënt, die daarom niet alle tandartskosten hoeft te betalen.

Een tandarts behandelt een patiënt. De rekening (€ 120) wordt overgedragen (gecedeerd) aan een zorgadministratiebureau, dat de patiënt de factuur stuurt. De patiënt krijgt echter een rekening van € 172. Het bureau heeft namelijk ook € 52 in rekening gebracht, omdat de patiënt niet zou zijn verschenen op een eerdere tandartsafspraak. Als de patiënt niet betaalt, stapt het bureau naar de kantonrechter van de rechtbank Amsterdam.

Niet akkoord gegaan

De patiënt wil best de kosten voor de behandeling betalen, maar niet de andere kosten. Het bureau beroept zich op afspraken van de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde (KNMT). Daaruit blijkt dat dergelijke kosten in rekening mogen worden gebracht. Maar, zegt de kantonrechter: de patiënt is nooit akkoord gegaan met wat door de KNMT is vastgesteld. Deze landelijke regeling van tandartsen is geen beding of voorwaarde waarop de tandarts zich mag beroepen. Op de dag dat de patiënt niet verscheen, zijn geen diensten geleverd. Dat de tandarts daardoor schade heeft geleden, is niet aangetoond.

Algemene voorwaarden

De vraag is verder welke algemene voorwaarden van toepassing zijn: die van de tandarts of van het administratiebureau. Nu de tandarts de vordering op de patiënt heeft gecedeerd aan het bureau, heeft dit bureau de algemene voorwaarden van de tandarts overgenomen. Daardoor zijn de door de tandarts gehanteerde algemene voorwaarden van toepassing.

Evenwicht

Omdat de patiënt een consument is, moet de kantonrechter onderzoeken of de bedingen in de overeenkomst (en in de algemene voorwaarden) niet oneerlijk zijn. In een Europese richtlijn staat dat een beding waarover niet afzonderlijk is onderhandeld, als oneerlijk wordt beschouwd als het evenwicht tussen rechten en verplichtingen van de partijen ten nadele van de consument aanzienlijk wordt verstoord. Een beding dat tot doel of gevolg heeft de consument die zijn afspraak niet nakomt een onevenredig hoge schadevergoeding op te leggen, wordt als oneerlijk aangemerkt.

Oneerlijk beding

In deze zaak specificeert het bureau niet hoe hoog de kosten zijn die in rekening worden gebracht bij het niet-verschijnen op een afspraak. Ook wordt er geen maximum aan verbonden. Dit kan ertoe leiden dat onbeperkte kosten voor rekening van de consument komen, waardoor het evenwicht ten nadele van de consument onevenredig wordt verstoord. Daarmee is het beding oneerlijk, en is de patiënt daar niet aan gebonden. Hij hoeft de extra kosten van € 52 niet te betalen.

ECLI:NL:RBAMS:2023:4341