Belangenverstrengeling bij een onderneming

Belangenverstrengeling door een bestuurder van een onderneming wordt niet geaccepteerd. De consequenties daarvan kunnen ingrijpend en kostbaar zijn. Dat merkte een bestuurder van een IT-bedrijf.

De IT-onderneming bestaat uit twee bedrijfsonderdelen en heeft een meerderheids- en een minderheidsaandeelhouder. De minderheidsaandeelhouder klaagt dat de bestuurder, tevens meerderheidsaandeelhouder, het ene bedrijfsonderdeel de facturen laat betalen van het andere bedrijfsonderdeel. Dat ‘leeghalen’ van dat bedrijfsonderdeel veroorzaakt schade bij de minderheidsaandeelhouder, terwijl de bestuurder/meerderheidsaandeelhouder daarvan profiteert. Daarover procedeert hij bij de Ondernemingskamer van het gerechtshof Amsterdam.

Wanbeleid

De Ondernemingskamer constateert dat het doorbelasten van de facturen ondeugdelijk is. Het ene bedrijfsonderdeel is door deze handelingen financieel ernstig benadeeld ten gunste van het andere bedrijfsonderdeel. Dit wegsluizen van gelden is wanbeleid. De bestuurder had daarbij een tegenstrijdig belang, want hij was ook aandeelhouder van het ‘verrijkte’ bedrijfsonderdeel. Zijn belang was tegengesteld aan het belang van het leeggehaalde bedrijfsonderdeel.

Belangenvermenging

Op grond van het Burgerlijk Wetboek (artikel 2:8 BW) moeten bestuurders van een vennootschap zich ‘redelijk en billijk’ naar elkaar gedragen. Dat houdt ook in: zorgvuldig omgaan met de aandeelhouders. Zeker als minderheidsaandeelhouders tegenover meerderheidsaandeelhouders staan moet men alert zijn op de mogelijkheid van belangenvermenging. Indien er bij een transactie een reëel risico op belangenverstrengeling bestaat, is een hogere mate van zorgvuldigheid vereist in de voorbereiding, besluitvorming en uitvoering van die transactie. Zo’n transactie moet ook zakelijk verantwoord zijn. Indien de raad van commissarissen of de algemene vergadering een transactie moet goedkeuren, dient tijdig alle informatie te worden verschaft die noodzakelijk is voor de beoordeling of de transactie het belang van de vennootschap dient. Deze informatie is ook nodig om te bekijken of voldoende zorgvuldigheid wordt betracht jegens minderheidsaandeelhouders en andere partijen.

Geconflicteerd bestuurder

Belangenvermenging kan optreden bij een bestuurder die een persoonlijk tegenstrijdig belang heeft: de belangen zijn dan dusdanig onverenigbaar dat eraan kan worden getwijfeld of de bestuurder zich uitsluitend laat leiden door het belang van de vennootschap. Een ‘geconflicteerd bestuurder’ moet over het belangenconflict openheid geven, zelfs als hij twijfelt of het wel of geen belangenconflict is.

Geschorst

In deze zaak heeft de bestuurder die verplichtingen geschonden. ‘Zijn’ bedrijfsonderdeel werd verrijkt, ten koste van de minderheidsaandeelhouder. Hij wordt veroordeeld tot het betalen van de kosten van het onderzoek naar dit beleid (15.000 euro). Ook wordt hij geschorst als bestuurder. De Ondernemingskamer benoemt in zijn plaats een tijdelijk bestuurder, wiens salaris door de gewezen bestuurder moet worden betaald. Verder worden zijn aandelen tijdelijk overgedragen, met uitzondering van één aandeel.

ECLI:NL:GHAMS:2022:1734